AKA Once upon a time the revolution
AKA Duck, you sucker
AKA Giu la testa
Waarom bekeken? Sergio Leone, director.
Wat vond de filmkijker er van?
Sergio Leone wou naar het schijnt deze film niet echt doen. Hij bedacht het verhaal wel mee en wou producen maar zette zichzelf uiteindelijk dan toch in de regisseursstoel. De oorspronkelijke titel was zeker niet “A fistful of dynamite”, waarmee ze op het succes van de dollartrilogie wilden verder teren. De oorspronkelijke titel was “Duck, you sucker” (iets wat John Mallory – James Coburn – regelmatig zegt). Later zou Leone het nog eens veranderen naar “Once upon a time … the revolution” om dan zo een trilogie te vormen met “Once upon a time in the west” en “Once upon a time in America”.
De film is op vele vlakken een typische Leone spaghetti western. Inzoomen op gezichten (al is het wat minder dan in Once upon a time in the west), Morricone muziek en tijd nemen om het verhaal te vertellen. Rod Steiger speelt Juan, een mexicaans ogende bandiet die de Ier Mallory (Coburn) ontmoet, een rol die Eastwood ook aangeboden werd maar deze weigerde. Mallory is een dynamiet expert, en Juan wil samen met hem een bank beroven. Al gauw worden ze echter, vrij verrassend, meegesleept in een revolutie. Waar de film in het begin nog vrij luchtig overkomt (zeker voor Leone’s doen), wordt het later toch wat ernstiger en zien we zelfs vrij schokkende beelden van het uitmoorden van revolutionairen door de politie in een soort van massagraf. Het personage van Rod Steiger wordt er neerslachtig van en er is niets meer om mee te lachen. Daarmee toont Leone dat hij wel degelijk iets wil vertellen in deze film: revoluties staan gelijk met veel lijken en als de revolutie over is, komen er weer anderen aan de macht en begint het spelletje weer opnieuw. Naar het einde toe neemt het avontuur weer meer de bovenhand met een exploderende train (vrij goed gefilmd, maar heb al beter gezien). Net als in once upon a time in the west zullen niet alle hoofdpersonages het overleven en eindigt het dan ook met de dood van Mallory. James Coburn doed het zeer goed in deze film, maar het was toch Rod Steiger die nog meer indruk op mij maakte. Volgens mij toch wel een zeer verdienstelijke prestatie die overal over het hoofd is gezien.
De film mist wel een beetje de focus die Once upon a time in the west toch wel meer had. Vooral op het moment dat de familie en al de rest van de aanhang van Juan wordt vermoord. Dit wordt niet getoond en het is ook nogal onlogisch aangezien ze net daarvoor nog het leger aan het tegenhouden waren met een machinegeweer en dat de rest zich verborgen hield in grotten. Voor de rest is het verhaal wel vrij goed te volgen… ik hoorde andere reacties maar ik heb de versie gezien die 2u30 duurde. De oorspronkelijke versie duurde slechts 2u dus ik kan me wel voorstellen dat er dan wel wat gaten in het verhaal zitten. Ook de flasbacks naar de IRA tijd van Mallory vond ik helemaal niet storend. Ze maken niet echt deel uit van het verhaal zoals in Once upon a time in the West, maar zorgen er wel voor dat we Mallory’s acties beter begrijpen. Hij is naar mijn mening één van de meest uitgewerkte personages in een Leone film – meestal zijn het vreemdelingen waarvan we geen achtergrond weten, zelfs soms de naam nog niet in Eastwood’s geval. Toegegeven dat de flasbacks supertraag gefilmd zijn, maar wat had je nu gedacht in een Leone film.
Ik heb toch wel genoten van deze film, al is hij niet te vergelijken met Once upon a time in the west, dat toch wel DE opera onder de spaghettiwesterns is. Ik denk dat dat ook de reden was dat Leone deze film liever niet deed omwille van de vergelijking en dat hij eigenlijk qua westerns als bereikt had wat hij wou. Maar om te zeggen dat Leone “zijn klak” ernaar gegooid heeft, vind ik onterecht. De cinematografie is schitterend, de muziek van Morricone perfect. Uniek is ook de setting dat zich toch wel in een later tijdperk afspeelt dan zijn voorgaande films. Het speelt zich af rond 1913, en daardoor zijn er modernere dingen in deze films, zoals een tank. (Het deed me denken aan hoe spijtig het is dat Leone een paar dagen stierf voordat hij ging tekenen voor zijn film over Stalingrad gedurende WOII.)
Een Leone film is altijd genieten en dat was zeker met deze film het geval en dan ook een ondergewaardeerd werk. Een film over vriendschap, broederschap en de zinloosheid van geweld, verpakt in een Western met een flinke lading actie en humor (vooral in het eerste gedeelte). (***)
Mallory: Who are those people inside?
Juan: You mean, who were those people inside.
(His feet pushes the trigger and the dynamite explodes, collapsing the building the people were in.)