The big sleep (1944-1946)

big_sleep_ver4_xlg

Waarom bekeken? Het recent overlijden van Lauren Bacall.

Korte inhoud?  Marlowe wordt ingehuurd als detective om uit te vissen waarom generaal Sternwood afgeperst wordt door Geiger, een boekhandelaar. De rest van de plot vind je in de besprekeing.

Wat vond de filmkijker er van ? Lauren Bacall en Humprey Bogart waren een legendarisch filmduo en daaruit vloeide ook in het echte leven een koppel voort. En laat dat nu net de reden zijn waarom deze film zo ingewikkeld is dat je eigenlijk na drie kwartier al redelijk radeloos bent om het afpersingsplot te volgen. The Big Sleep werd grotendeels opgenomen in 1944. Maar omdat de oorlog ten einde liep, wou MGM eerst zijn oorlog-inspirerende films nog uitbrengen. The Big Sleep is immers veel tijdlozer. Toen ze in 1945 er aan dachten om deze film toch nog uit te brengen, was To Have and to have not een groot succes dankzij de chemie tussen deze sterren. Men wou daarvan profiteren en men voegde of wijzigde scenes zodat Bacall meer screentime krijg en er ook meer interactie was tussen hen twee. Zo werd de scene over paardrennen, maar die niet over paardrennen gaat, toegevoegd en de dubbele betekenis of interpretaties van het gesprek is ondertussen legendarisch – je kan het helemaal onderaan deze bespreking terugvinden. Jammer genoeg moesten daarmee andere scenes sneuvelen, en vooral de tien minuten durende scene bij de politie waarbij de plot even wordt samengevat, is verdwenen. Niet dat het publiek zich daar aan stoorde : men kwam voor Bogart en Bacall en men kreeg Bogart en Bacall. Het feit dat het amper te volgen was, leek bijzaak. Het is ook jammer dat er daardoor niet meer dan de noodzalijke scenes waren voor Martha Vickers, die Carmen speelt, de zus van Vivian (Bacall). Ik vond haar eigenlijk beter acteren dan Bacall, de manier waarop ze haar ondeugendheid toont vond ik, voor die tijd vooral, knap gebracht.

Ik was initieel teleurgesteld want ook ik moest toegeven niet echt mee te zijn met de plot – personages die je nooit ziet maar waarover enkel gesproken wordt sterven, of komen amper in beeld voordat ze sterven. Ik heb de film wel uitgekeken en met de sfeer van de film, het spel van Bogart als de bekende detective Philip Marlowe, en de rake dialogen, snap ik dat de film een succes was. De scene waarbij Bogart en Bacall een verwarrend telefoongesprek met de politie doen is schitterend. En er zitten snedige zinnen in de film, waarvan me ook bij gebleven is dat Bogart tegen de butler zegt dat Carmen probeerde om op zijn schoot te zitten terwijl hij recht stond. Ge moet er maar op komen. Maar ik was toch ook wel wat gefrustreerd door de ingewikkelde plot… er mag zelf van Mulholland Drive allures gesproken worden.
De oorspronkelijke versie van 1944 is ondertussen ook uitgebracht op dvd. Eind jaren 90 kwam men er achter dat de film in die versie wel naar de legereenheden overzee gestuurd was. Deze versie werd gerestaureerd zodat we ook de eerste versie kunnen zien. Zelfs in die eerste versie is niet alles duidelijk. Maar die eerste versie was mijn “tweede” keer dat ik de film zag, en ik denk, met behulp van internet hier en daar, dat ik het nu door heb hoe het juist in elkaar zit. Ik zal het proberen te beschrijven en ook aantonen hoe de kleine tips die in de film getoond worden zo gemakkelijk over het hoofd gezien worden, maar heel belangrijk kunnen zijn om te weten wie nu eigenlijk wie heeft vermoord en waarom. En tijdens dit eigen puzzelwerkje, noem het maar detectivewerk, begon ik de film dan ook meer en meer te apprecieren.

Eerst en vooral is Carmen, de zus van Vivian Sternwood, een mentaal instabiele druggebruikster, die haar drugs ging halen bij Arthur Geiger, die wel zogezegd een boekenzaak heeft, maar dus eigenlijk andere zaken verkoopt , wat bevestigd wordt wanneer Marlowe ontdekt dat ze daar niets van boeken kennen. Carmen had dus schulden bij hem, die ze niet kan betalen, dus erkent ze via haar handtekening “gokschulden” , zodat zijn zaakje met drugs niet onthuld wordt, aan generaal Sternwood. Geiger dacht echter om de druk nog te kunnen opdrijven door naaktfoto’s te nemen van Carmen (en de boekenwinkel verkocht dus mogelijk ook illegale pornografie). Ze is op dat moment onder invloed. In een film die nu gedraaid zou worden, zouden we dit naakt zien en zou dit duidelijker overkomen. Owen Taylor, de chaffeur van de Sternwoods, houdt echter van Carmen en wil haar beschermen. Hij breekt het huis van Geiger binnen , doodt Geiger en neemt het filmpje mee. We zien twee auto’s vertrekken als Marlowe de schoten hoort. De eerste auto is van Owen Taylor, de tweede auto is van Joe Brody, de compagnon van Geiger. Joe Brody achtervolgt Owen om de foto’s af te nemen en dat lukt hem ook. De auto van Owen Taylor wordt opgevist uit het water, en het wordt nooit gezegd wie Owen vermoord heeft, maar ik ga er van uit dat het die Joe Brody moet geweest zijn.
Marlowe vindt dus Carmen zo high als een konijn, en brengt haar naar huis. Hij gaat terug naar Geigers huis maar het lijk is weg. Dit zal Carol Lundgren gedaan hebben.Carol is de chauffeur maar ook de homoseksuele vriend van Geiger. Een scene die eruit geknipt is in de 1946 versie, toont Marlowe die een zakdoek vindt van Geiger die een verwijfd geurtje heeft. Dit is natuurlijk wel vergezocht maar er was geen andere manier om het in die tijd te suggereren. Als die scene er dan uit is in de 1946 versie, wordt het helemaal moeilijk om dit punt in de film te snappen.
Marlowe gaat terug naar de boekenwinkel van Geiger, doet alsof hij niets weet van Geiger’s dood, en ziet in de achterkamer een glimp van Brody en Carol die alles aan het opruimen zijn voor als de politie moest komen. Marlowe achtervolgt de auto die vol met bewijsmateriaal zit en vindt dus het appartement van Brody. Later ziet hij Vivian er binnen gaan, en hij gaat ook naar binnen.
Joe Brody en Agnes, die nu het zaakje kunnen overnemen nu Geiger dood is, hadden de naaktfoto’s van Carmen naar de zuster, Vivian, gestuurd om haar af te persen, en niet naar de generaal omdat ze dachten meer succes te hebben bij haar aangezien hij de generaal al eens eerder afgeperst had, en ook omdat de generaal ziek is. Terwijl Marlore Brody ondervraagt, wordt hij vermoord door Carol Lundgren. Carol doodt Brody uit wraak, omdat hij dacht dat Brody Geiger neergeschoten had. Vivian was dus bij Brody om hem uit te betalen voor de foto’s, maar Marlowe zorgt er dus voor dat de foto’s nu zonder geld kunnen bekomen worden.

Nu dat zaakje afgehandeld is wil Vivian Marlowe uitbetalen zodat hij niet verder rondneust rond de zaak Regan, het “betaalde” gezelschap van de generaal. Regan is immers plots verdwenen. Als Marlowe toch doorbijt, zegt ze zelf dat hij in Mexico zit, in een poging dat hij het dan toch zou opgeven. Waarom doet Vivian dat? Om haar zuster Carmen te beschermen… Carmen hield namelijk van Regan, maar hij niet van haar. Uit wraak heeft Carmen Regan vermoord. Eddie Mars wist dat. Regan was eerder geinteresseerd in de vrouw van Eddie Mars. Eddie Mars chanteerde Vivian er mee om dat te laten uitkomen. Ondertussen laat hij uitschijnen dat Regan met zijn vrouw gaan lopen is, door zijn vrouw te verbergen. Hij doet dit omdat niet zou uitkomen dat Regan echt dood was, want dan zou zijn macht over de Sternwoods verbroken zijn. Anderzijds zou hij zelf verdacht worden van de moord, omdat hij dat uit wraak misschien had kunnen doen omdat die verliefd was op zijn vrouw. Hij heeft dus twee redenen om zijn vrouw te verbergen.
Wat deed Vivian bij Eddie Mars? Ze ging Eddie Mars afkopen door via de roulettetafel haar geld te verliezen. Marlowe is daar dan ook echter onverwacht, en dus wint ze zogezegd het geld. Er wordt dan een scene opgezet dat ze zogezegd beroofd wordt van dat geld, om Marlowe te laten geloven dat er geen link is tussen haar en Eddie Mars. Maar zoals Marlowe ook later aangeeft in de auto, heeft ze op dat moment helemaal het geld niet meer en is het achtergelaten bij Eddie Mars. Ook de berovingscene is dus puur om Marlowe om de tuin te leiden, maar dat is dus niet gelukt.
Marlowe wordt dan benaderd door Harry Jones. Dit is de vriend van Agnes Lowzier, de compagnon van Brody. Voor 200 dollar wil ze wel vertellen waar Eddie Mars zijn vrouw verborgen heeft. Eddie Mars komt daar echter achter en Harry Jones wordt vermoord door een van de bandieten van Mars (Canino). Agnes komt dan toch rechtstreeks in contact met Marlowe. Puur voor het geld (en omdat het afpersen van Brody over de naaktfoto’s niet gelukt is) vertelt ze waar de vrouw van Eddie Mars verborgen is.
Marlowe vindt de vrouw van Eddie Mars maar wordt door Canino opgepakt. Vivian blijkt daar ook te zijn – omdat zij zogezegd naar Mexico is om Regan te gaan zoeken, is ze bij Eddie Mars gaan aankloppen voor een schuilplaats. Uiteindelijk kunnen ze ontsnappen, en Vivian probeert nogmaals Marlowe van de zaak te krijgen door te beweren dat zij Regan heeft vermoord, maar dat is niet het geval. Hij spreekt af met Eddie Mars in Geigers huis, maar zij zijn daar eerst, en wanneer Eddie Mars gedwongen wordt om naar buiten te gaan door Marlowe, wordt die vermoord door zijn eigen mensen, die dachten dat het Marlowe ging zijn die naar buiten ging komen.

Wat is nu de beste versie? Eigenlijk zou het een mix van de twee moeten zijn. De chemie tussen Bacall en Bogart is veel duidelijker in de latere versie, maar de scene in het politiestation hadden ze er nooit mogen uit halen. Ik vind het dan ook eigelijk pas een goede film toen ik ze allebei had gezien. Misschien dat er ooit wel eens een extended version uit komt. Wat wel een feit is, is dat de scene met Bacall in de sluier wel echt geen zicht was. Die is er terecht uit gehaald en vervangen. Ik geef dus geen kwotering per film, maar in zijn geheel. (***)

Vivian: Speaking of horses, I like to play them myself. But I like to see them workout a little first, see if they’re front runners or comefrom behind, find out what their whole card is, what makes them run.
Marlowe: Find out mine?
Vivian: I think so.
Marlowe: Go ahead.
Vivian: I’d say you don’t like to be rated. You like to get out in front, open up a little lead, take a little breather in the backstretch, and then come home free.
Marlowe: You don’t like to be rated yourself.
Vivian: I haven’t met anyone yet that can do it. Any suggestions?
Marlowe: Well, I can’t tell till I’ve seen you over a distance of ground. You’ve got a touch of class, but I don’t know how, how far you can go.
Vivian: A lot depends on who’s in the saddle.